Η κατάθλιψη στον Κινηματογράφο.

Ο μήνας κινηματογράφου της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας ξεκινά στις 31 Γενάρη
στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ. Πατησίων και Κορδιγκγκτώνος.210-8222702.
Ο μήνας κινηματογράφου της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας, που οργανώνει ο κλάδος της Τέχνη και Ψυχιατρική και άρχισε τον Φεβρουάριο του 2007 στην Αθήνα, επαναλαμβάνεται και φέτος. Ο μήνας αυτός περιλάμβανε τέσσερις προβολές ταινιών, κάθε εβδομάδα, στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ και με κεντρικό θέμα την ψύχωση. Μετά το πέρας των προβολών ακολουθούσε συζήτηση ανάμεσα στο κοινό και στους εισηγητές-ψυχιάτρους της εταιρίας αναφορικά ερωτήματα, προβληματισμούς, και ό,τι άλλο προέκυπτε από την ταινία.
Το εγχείρημα αυτό είχε αναπάντεχη επιτυχία, η προσέλευση ήταν μεγάλη, η συμμετοχή των μετεχόντων στις συζητήσεις σημαντική και ζωντανή, οι απορίες και οι απόψεις ποικίλες. Η επιτυχία αυτή επιβεβαιώνει τις αρχικές μας σκέψεις, ότι η τέχνη με τη δική της γλώσσα, καθώς απεικονίζει τη βίωση των πραγμάτων μέσα στην πραγματικότητα της ζωής, με την συναισθηματική φόρτιση και τη συγκίνηση, με το παράλογο ή το συμβολικό στοιχείο της και με την ευχαρίστηση που συγχρόνως προσφέρει, ανοίγει δρόμους προς τις βαθύτερες περιοχές της ανθρώπινης ύπαρξης και σκέψης. Η τέχνη περιγράφει ανθρώπους και γεγονότα σαν να είναι πραγματικότητα. Συγχρόνως σχολιάζει αυτά που περιγράφει, προσπαθώντας να επισημάνει τους λόγους για τους οποίους συμβαίνουν και το κρυφό τους νόημα. Εξ άλλου, η υψηλής ποιότητας τέχνη μπορεί και συλλαμβάνει αλήθειες, τις οποίες η επιστήμη ίσως δεν έχει ακόμα κατακτήσει.
Έτσι λοιπόν ο άμεσος επιστημονικός λόγος που ακολουθεί, δηλαδή η συζήτηση και ο σχολιασμός του φιλμ, επεξεργάζεται με τον δικό του τρόπο τα βιωματικά στοιχεία, που προσφέρει το φιλμ, ανοίγει δρόμους στη σκέψη και ολοκληρώνει το νόημα και τη γνώση σχετικά με το θέμα.
Ο φετινός κύκλος θα έχει σαν θέμα την κατάθλιψη. Θα προβληθούν οι παρακάτω ταινίες:
Η PERSONA (1966) είναι η πιο γνωστή ίσως δημιουργία του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν και αποτελεί την επιτομή της μπεργκμανικής φιλοσοφίας αλλά και αισθητικής. Μια αισθητική όμως με νόημα και πληρότητα στους αντίποδες της γκονταρικής αντίληψης και γραφής. Η Ελίζαμπετ Βόγκλερ (Λίβ Ούλμαν) μια σπουδαία ηθοποιός, μετά την ερμηνεία της στην Ηλέκτρα, αποσύρεται στην απομόνωση και τη σιωπή, αποτέλεσμα έντονων καταθλιπτικών φαντασιώσεων και ψυχικών διεργασιών. Την επίβλεψη της αναλαμβάνει η Άλμα (ψυχή) μια νεαρή και άπειρη νοσηλεύτρια (Μπίμπι Άντερσον). Επομένως περισσότερο ευάλωτη. Καταφεύγουν σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο όπου αναδύεται η μοναξιά, η αποξένωση και η ανικανότητα να πλησιάσουν η μια την άλλη. Το δράμα της απελπισίας και της σιωπής, το δράμα του σώματος οδηγεί σταδιακά την Άλμα σε μια επικίνδυνη ταύτιση με την Ελίζαμπετ. Τελικά οι ψευδαισθήσεις καταρρέουν ενώ νικά η σιωπή και το ίδιο το σινεμά μέσα από ακραίους αλλά επιτυχημένους πειραματισμούς του σκηνοθέτη με την ίδια την τέχνη του κινηματογράφου σε μια πραγματικά μοντέρνα φιλμική κατασκευή.
ΟΙ ΩΡΕΣ (2ΟΟ2). Το φιλμ περιγράφει τη ζωή τριών γυναικών, οι οποίες εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης με ιδέες αυτοκτονίας δικές τους ή ακόμα και δικών τους ανθρώπων. Η Βιρτζίνια Γουλφ υποφέρει από διπολική διαταραχή. Η κατάθλιψή της τονίζεται σε όλο το φιλμ με εναλλαγές ανάμεσα στη μελαγχολία και σε εξάρσεις μανίας, με υπερένταση, ευερεθιστότητα, πολύωρο γράψιμο(για το βιβλίο της) και αϋπνία. Το φιλμ ξεκινά και τελειώνει με την αυτοκτονία της. Η Λάουρα, αινιγματικός χαρακτήρας, αλλά σαφώς καταθλιμμένη, κλαίει συχνά μόνη της, είναι πολύ ενοχική και επικριτική με τον εαυτό της και καταβάλλεται υπερβολικά από απλές καθημερινές εργασίες. Για να αντιμετωπίσει αυτές τις δυσκολίες της ζωής της, αντί να αυτοκτονήσει, εγκαταλείπει την οικογένειά της και φεύγει για τον Καναδά. Η Τρίτη, η Κλαρίσα, προσπαθεί να καλύψει τον εσωτερικό της πόνο εντυπωσιάζοντας τους άλλους και οργανώνοντας ένα πάρτυ για τον πρώην εραστή της, ο οποίος πάσχει από Αίιτζ και ο οποίος στο τέλος αυτοκτονεί. Συνδετική φανταστική μορφή των τριών γυναικών είναι η κα Νταλογουέη, ηρωίδα του μυθιστορήματος της Γουλφ.

Το φιλμ SYLVIA (2003) αναφέρεται στη ζωή της γνωστής Αμερικανίδας ποιήτριας Sylvia Plath. Βλέπουμε την ποιήτρια την εποχή που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, για μεταπτυχιακές σπουδές. Είναι ένα δραστήριο ταλαντούχο κορίτσι, της αρέσει η διασκέδαση και είναι πολύ όμορφη. Στο Cambridge γνωρίζει πολλές απογοητεύσεις, για την ποιητική της δημιουργία. Γνωρίζει όμως έναν συμφοιτητή της, επίσης ποιητή, τον οποίον ερωτεύεται και σύντομα παντρεύονται. Πηγαίνουν να ζήσουν στην Αμερική, όπου το έργο του συζύγου της αναγνωρίζεται, όχι όμως και το δικό της. Όταν όμως υποπτεύεται τον σύζυγό της ότι την απατά, τότε παρουσιάζει μία βαθειά μελαγχολική κρίση και συγχρόνως γράφει σημαντικά ποιήματα. Όταν μαθαίνει ότι ο σύζυγός της περιμένει παιδί από την ερωμένη του, αρχίζει να καταστρώνει την αυτοκτονία της. Τακτοποιεί τα παιδιά της ετοιμάζοντάς τους ακόμα και το πρωϊνό τους. Μετά ανοίγει το γκάζι και αυτοκτονεί.

Η τέταρτη ταινία, Η ΦΛΟΓΑ ΠΟΥ ΤΡΕΜΟΣΒΗΝΕΙ (1963) έχει ως θέμα το τελευταίο 24ωρο της ζωής ενός νέου άντρα, του Αλαίν, αλκοολικού σε θεραπεία αποτοξίνωσης, ο οποίος έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει. Είναι φανερή η επαναλαμβανόμενη αποτυχία του να βρει ένα στήριγμα στις σχέσεις του με τους άλλους, τους παλιούς του φίλους και φίλες, τον γιατρό του, κλπ. Οι σχέσεις μοιάζουν να ξεφτίζουν και να εξαντλούνται, καθώς, ούτε ο ίδιος ούτε και οι άλλοι φαίνονται να υπολογίζουν αληθινά σ’ αυτές και οι συναντήσεις μένουν σε μια οδυνηρή επιφάνεια. Θα παρακολουθήσουμε επίσης την φοβερή αγωνία του Αλαίν, καθώς οδηγεί βήμα-βήμα τον εαυτό του προς το προαποφασισμένο τέλος του. Το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η ταινία, δηλαδή το ομώνυμο μυθιστόρημα του Ντριε Λα Ροσέλ, είχε ως αφορμή την αυτοκτονία του σουρεαλιστή ποιητή (και φίλου του συγγραφέα) Ζακ Ριγκό το 1929.

Οι ταινίες θα προβάλλονται στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ κάθε Σάββατο στις 12 το μεσημέρι στις εξής ημερομηνίες:
31/1/09 «PERSONA» (1966) του Ίγκμαρ Μέργκμαν.
Συζητητές: Νίκος Τζαβάρας, ψυχίατρος, Στέλιος Κρασανάκης, ψυχίατρος, Ρούλα Πατεράκη, ηθοποιός-σκηνοθέτης.
7/2/09 «ΟΙ ΩΡΕΣ» (2002) του Stephen Daldrey.
Συζητητές: Μαρία Διαλυνά, ψυχίατρος, Ηλίας Βλάχος, Ψυχίατρος, Χρήστος Δήμας, σκηνοθέτης.
14/2/09 «SYLVIA» (2003) της Christin Tzefs.
Συζητητές: Τάσος Ψιμάρας, ψυχίατρος, Λήδα Ξενάκη, ψυχίατρος, Όλια Λαζαρίδου, ηθοποιός.
21/2/09 «Η ΦΛΟΓΑ ΠΟΥ ΤΡΕΜΟΣΒΗΝΕΙ» (1963) του Loui Malle.
Συζητητές: Γρηγόρης. Μανιαδάκης, ψυχίατρος, Γιώργος. Μποτονάκης, ψυχίατρος, Σταύρος Ψυλλάκης, Σκηνοθέτης.
Οι προβολές θα γίνονται στις 12 το μεσημέρι. Τιμή εισιτηρίου, 5 €.